Gıda Kaynaklı Hastalıklardan Korunma:
Bakteri veya patojenlerle bulaşmış gıdalar gıda zehirlenmelerine neden olabilir. Amerika’da her yıl 48 milyon kişinin gıda kaynaklı hastalıklara yakalandığı tahmin edilmektedir. Bu ortalama her 6 Amerikalıdan birinin gıda zehirlenmesi yaşadığı anlamına gelmektedir. Gıda zehirlenmeleri sonucu her yıl 128.00 kişi hastaneye yatmakta ve 3000 ölüm olmaktadır.
Gıda kaynaklı hastalık herkesin başına gelebilir. Ancak,bağışıklık sistemleri zayıflamış kişiler, hamile kadınlar, küçük çocuklar, yaşlılar daha yüksek bir risk altındadır. Gıda kaynaklı hastalıklardan korunmak için bazı önlemler almak gerekir:
Gıda Güvenliği için Dört Adım
1. TEMİZLİK: El ve yüzey temizliğine dikkat edin:
Bakteriler mutfakta kullanılan kesme tahtaları, mutfak eşyaları, tezgahlar ve elerinize yerleşebilir.
Ellerinizin ve yüzeylerin temiz olduğundan emin olmak için:
- Gıda hazırlama öncesi veya sonrası, tuvalete gittiyseniz, çocuk bezi değiştirdiyseniz ve evcil hayvanlara dokunduysanız en az 20 saniye boyunca ılık su ve sabunla ellerinizi yıkayın.
- Her yemek hazırlığından sonra bir sonraki yemeği hazıtrlamaya geçmeden önce kesme tahtalarını, hazırlık kaplarını, mutfak eşyalarını ve tezgahları sıcak sabunlu su ile yıkayın.
- Mutfak yüzeylerini temizlemek için kağıt havlu kullanmaya çalışın. Eğer bez havlu kullanıyorsanız sık sık çamaşır makinesinde sıcak programda yıkayın.
- Taze meyve ve sebzeleri kabuklarını yemeyecek dahi olsanız akan musluk suyu altında durulayın.
- Musluk suyu ile durulama sırasında sebze ve meyveleri ovalayın veya temiz bir sebze fırçası ile fırçalayın.
- Konserve gıdaları açmadan önce kapaklarını temizlemeyi unutmayın.
2. AYIRMA:
Çiğ etleri diğer yiyeceklerden ayırın.
Bakterilerin bir gıdadan diğerine yayılmasıyla çapraz bulaşma oluşabilir. Çapraz bulaşma genellikle çiğ et, kümes hayvanları, deniz ürünleri ve yumurtaların taşıma aşamasında oluşur.Çapraz bulaşmadan korunmanın anahtarı çiğ kırmızı et, kümes hayvanları eti ile balık etini ve sularını işlem görmeden tüketilecek gıdalardan uzak tutmaktır.
Çapraz bulaşmayı önlemek için:
- Alışverişte ve buzdolabınızda çiğ et, kümes hayvanları, deniz ürünleri ve yumurtayı diğer gıdalarla aynı yere koymayın.
- Çiğ kırmızı et,kümes hayvanları eti ve balık eti için ayrı, salatalar ve işlem görmeden tüketilecek gıdalar için ayrı birkesme tahtası kullanınız.
- Daha önce çiğ et, kümes hayvanları, deniz ürünleri veya yumurta hazırladığınız yüzeyler üzerine pişmiş gıda koymayın.
- Çiğ gıdaların marinasyonunda kullanılan sosları kaynatılmadığı sürece pişmiş gıda üzerinde kullanmayın.
3. PİŞİRME:
Doğru sıcaklıklarda pişirin
Gıdalardaki hastalığa neden olabilecek zararlı bakterileri öldürmek için yeterli iç sıcaklığa ulaşacak şekilde pişirin. Uygun iç sıcaklıklar için Güvenli Pişirme Sıcaklıklar Tablosu’na bakın.
Gıdaların güvenli pişmiş olduğundan emin olmak için:
- Pişmiş gıdaların iç sıcaklığını ölçmek için bir gıda termometresi kullanın.Et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, yumurta veya yumurta içeren yemeklerin güvenli minimum iç sıcaklıklarda pişirildiğinden emin olmak için yiyeceğin çeşitli yerlerinde iç sıcaklığını kontrol edin.
- Kıyma ve kıymadan yapılan yemeklerde güvenli bir iç sıcaklığa ulaşana kadar pişirilmelidir. Renk değişimi güvenilir bir pişme göstergesi değildir.
- Yumurtaları sarısı ve beyazı katılaşıncaya kadar pişirin.Sadece pişmiş ya da iyice ısıtılmış yumurtanın kullanıldığı tarifleri tercih edin.
- Yemeğinizi mikrodalga fırında pişirirken, kapak kapatın, pişirirken karıştırın ve döndürün. Bir gıda termometresi ile güvenli minimum iç sıcaklığa ulaşıp ulaşmadığını kontrol edin.
- Sosları, çorbaları ve salçalı gıdaları tekrar ısıtırken kaynama noktasına kadar ısıtınız.
4. SOĞUTMA:
Yiyeceklerinizi en kısa sürede buzdolabına koyunuz.
Buzdolabındaki gıdalarda zararlı bakterilerin çoğalma hızı yavaşlar. 4°C’de sabit bir buzdolabı sıcaklığı gıda kaynaklı hastalık riskini azaltmak için en etkili yollardan biridir. Sıcaklığın sürekli 4°C veya altında ve dondurucu sıcaklığının -18°C ya da altında olduğundan emin olmak için bir termometre kullanın.
- Et, kümes hayvanları, yumurta, deniz ürünleri ve diğer bozulabilir gıdaları pişirdikten veya satın aldıktan sonra 2 saat içinde buzdolabina koyun veya dondurun. Dışarısının ısısı 32 derece ve üzeri ise 1 saat içinde buzdolabına koyun.
- Donmuş gıdaları tezgah üstüne , oda sıcaklığındakesinlikle eritmeyin. Gıdalar eritme esnasında da güvenli bir sıcaklıkta tutulmalıdır. Buzdolabında, soğuk suda ve mikrodalga da olmak üzere üç güvenli gıda eritme yolu vardır. Soğuk su veya mikrodalgada çözülmüş gıdalar derhal pişirilmelidir.
- Soslanmış gıdaları her zaman buzdolabında muhafaza edin.
- Büyük miktarlardaki gıdaları hızlı soğumaları için derin olmayan küçük kaplara bölerek buzdolabına koyun.
Gıda Tipi | İç Sıcaklık |
---|---|
Et ve Et Karışımları | |
Et ve Et Karışımları Sığır eti,dana eti, kuzu |
72 °C |
Hindi, Tavuk | 74 °C |
Taze Sığır, Dana ve Kuzu | 3 dakikalık bir dinlenme süresi ile 63 °C |
Kümes Hayvanları | |
Bütün Tavuk ve Hindi | 74 °C |
Kanatlı parçaları | 74 °C |
Ördek ve Kaz | 74 °C |
Jambon | |
Taze | 72 °C |
Önceden pişmiş,ısıtma | 60 °C |
Yumurta ve Yumurta Yemekleri | |
Yumurta | Sarısı ve beyazı katılaşıncaya kadar |
Yumurta Yemekleri |
72 °C |
Deniz Ürünleri | |
Balık | 65°C veya rengi matlaşıp çatal ile kolayca dağılabilecek duruma gelene kadar |
Karides, İstakoz, Yengeç | Rengi kızarıp etin rengi matlaşıncaya kadar |
İstiridye, Midye | Kabukları açılıncaya kadar |
Deniz Tarağı | Rengi süt beyazı mat bir hal alıp et yapısı sertleşinceye kadar |
Artan Yemekler | 74 °C |
YARARLANILAN KAYNAKLAR:
http://www.fda.gov/Food/FoodborneIllnessContaminants/