Pancar vitaminler, mineraller, antosiyanin, betasiyanin, fenolik bileşikler, flavonoidler, C vitamini ve diğer biyolojik olarak aktif bileşenler açısından zengin, mükemmel bır besındir . Pancar benzersiz ve mükemmeldir çünkü güçlü betalainler içerirler. Betalainlerin antioksidan, anti-inflamatuar, detoksifikasyon ve anti-kanser özellikleri vardır.
Betalainler, betasiyanin (kırmızı-mor pigment) ve betaksantin (sarı-turuncu pigment) olmak üzere iki formda bulunur.
Betasiyaninler (pancardaki betalain formu) pancardaki pigmentlerdir ve betanin (Pancar Kırmızısı) en yaygın betasiyanindir. Betanin bir antioksidandır ve reaktif oksijen türlerinin bir temizleyicisidir. Gen düzenleyici aktivite gösterir. Betanin detoksifikasyonda rol oynar ve faz II enzimlerini indükleyebilir. Betanin’in muhtemelen LDL oksidasyonunu ve DNA hasarını önlediği gösterilmiştir.
Pancardan elde edilen betalainlerin biyoyararlanımı düşüktür ancak betalainleri stabilize eden selenyum gibi antioksidan metaller tarafından arttırılabilir.
Betalainlerın Sağlık açısından faydaları
- Antimikrobiyal etkinlik. Betalainlerin antiviral, antibakteriyel, antifungal ve antiprotozoal aktiviteye sahip olduğu gösterilmiştir.
- Antikanser aktivitesi. Pancarın antikanser özellikleri ilk olarak 1950’lerin başında kanser tedavisinde kullanan Macar doktor A. Ferenczi tarafından öne sürülmüştür. Betalainler, Amerika Birleşik Devletleri’nde antikanser ilaçların bir bileşeni olarak patentlenmiştir (Patent numarası US2002178399)
- Anti-lipidemik etkiler. HDL kolesterolün LDL kolesterole oranını iyileştirir ve oksitlenmiş LDL seviyesini düşürür.
- Kan şekerini ve vücut ağırlığını düşürür.
- Karaciğer koruyucudur. Detoksifikasyon faz II enzimini indükler.
- Mitokondriyal fonksiyonu iyileştirir.
- Kan basıncını düşürür.
- Enflamasyonla savaşır.
Pancardaki betalainlere ek olarak, pancar, nitrik oksit üretimini artırarak egzersiz performansını artırabilen karotenoidler (antioksidan özelliklere sahip doğal pigmentler) ve nitrat (NO3-) varlığı nedeniyle sağlık açısından son derece faydalı güçlü bir gıda olarak kabul edilmektedir.
Pancar tüketerek nitrat alımını artırmak, dayanıklılık egzersiz performansını artırır. Nitrat bakımından zengin, pancar tüketimi, sağlıklı yetişkinlerde koşu performansını artırır.
Yaşlanma, egzersiz sırasında vasküler endotelin plazma nitrit ve nitrik oksidi (NO) artırma yeteneğinin bozulmasıyla ilişkilidir. Pancar yenerek diyete nitrat eklenmesi vücuda nitrik oksit üretmek için hazır bir nitrat kaynağı sağlar ve bu da egzersiz sırasında daha düşük oksijen ihtiyacı ile sonuçlanır.
Pancar Takviyesi ayrıca Kardiyovasküler sağlık faydaları da sağlar.Pancar suyu alımı, sağlıklı gönüllülerde birkaç saatlik bir süre içinde kan basıncını (BP) 3 – 10 mm Hg’ye kadar önemli ölçüde düşürdü
Pancarı nasıl tüketmeliyiz
Pancar satın alırken organik pancar olmasına dıkkat edin. Pancar yeraltında yetişir ve ince kabukları, kimyasalları ve ağır metalleri kolayca emdikleri anlamına gelir. Bu nedenle organik pancar satın almak kımyasalları ve ağır metalleri pancarla birlikte almamızı engeller
Betalainlerin zarar görmesini önlemek için uzun pişirme sürelerinden kaçınmalıdsınız.
Orta boy pancarları dörde bölün. Kabuğunu soymadan 15 dakika boyunca buharda tutun. Daha sonra bir kağıt havluyla kabuğunu ovalayarak soyun.
Salatalar için çiğ pancarları rendeleyin veya çorbaları süslemek için kullanın.
Afıyet olsun
Sadowska-Bartosz I, Bartosz G. Biological Properties and Applications of Betalains. Molecules. 2021; 26(9):2520. https://doi.org/10.3390/molecules26092520
The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 90, Issue 1, July 2009, Pages 1-10, https://doi.org/10.3945/ajcn.2008.27131
