Pantotenik Asit olarak ta adlandırılan B5 vitamini hem hayvansal hem de bitkisel kaynaklarda bulunabildiğinden dolayı yunanca “heryer” anlamına gelen “pantos” sözcüğünden kökenini almıştır.
Pantotenik asit karbonhidratlar, yağlar ve proteinlerin enerjiye çevrilmesinde bir katalizör olarak hayati rol oynayan Koenzim A nın üretiminde zorunlu bir parçadır. Asetilkolin gibi sinir iletimini sağlayan maddelerin üretimine katılır. Çeşitli böbrek üstü bezi hormonları, steroidler ve kortizonun oluşumunda hayati rol oynadığı için antistres vitamini olarak da tanımlanır. Depresyonla savaşmakta olan faydasının yanı sıra mide barsak sisteminin normal çalışmasına yardımcı olur; kolesterol, D vitamini, kırmızı kan hücreleri ve antikorların üretimi için gereklidir.
Kanıtlanmış Yararları:
• Normal büyüme ve gelişmeyi destekler.
• Yiyeceklerin enerjiye dönüştürülmesine yardım eder.
• Birçok vücut materyalinin sentezine yardımcı olur.
• Böbrek üstü bezinin fonksiyonunu destekler,
• Enerji metabolizmasında gereklidir.
Kanıtlanmamış Yararları:
• Yara iyileşmesini uyarır.
• Stresi yatıştırır.Depresyon tedavisinde yararlıdır.
• Alerjilerin tedavisinde yararlıdır.
• Alkolizm, karaciğer sirozu tedavisinde yararlıdır.
• Kabızlık tedavisinde yararlıdır.
• Yorgunluğun giderilmesinde yararlıdır.
• Mide ülserlerinde yararlıdır.
• Osteoartrit, Romatoid artrit tedavisinde yararlıdır.
B5 vitamini açısından zengin besinler:
Pantotenik asit, genellikle koenzim A (CoA) ve 4′-fosfopantetinin bir bileşeni olarak çeşitli gıdalarda mevcuttur . Diyetle alınan koenzim A ve fosfopantetin, bağırsak emiliminden önce pantotenik aside hidroliz edilir. Hayvan karaciğeri ve böbrek, balık, kabuklu deniz ürünleri, domuz, tavuk, yumurta sarısı, süt, yoğurt, baklagiller, mantarlar, avokado, brokoli ve tatlı patatesler iyi pantotenik asit kaynağıdır. Kepekli tahıllar da iyi bir pantotenik asit kaynağıdır, ancak işleme ve arıtma sonucu % 35-75 oranında bir kayıpyaşanabilir. Gıdaların dondurulması ve konserve edilmesi benzer kayıplarla sonuçlanır .
B5 Vitamini eksikliği:
Direkt olarak B5 vitamini eksikliğine bağlı insanlarda oluşan hiçbir hastalık belirtilmemiştir. Bunun sebebi her türlü besinde bolca bulunmasıdır.
Ancak B5 vitamini eksikliğine bağlı bazı belirtilerin oluşabileceği kanıtlanmasa da varsayılmaktadır. Bunlar:
• Sinir harabiyetleri
• Solunum problemleri
• Cilt problemleri
• Artrit
• Alerji
• Doğumsal bozukluklar
• Zihinsel yorgunluk
• Baş ağrısı
• Uyku bozukluğu
• Kas spazmları, kramplar
Alınması gereken miktar:
İnsanlarda pantotenik asit gereksinimi hakkında çok az bilgi olduğu için, sağlıklı popülasyon gruplarında gözlemlenen diyet alımlarına göre yeterli miktarda alım (AI) belirlenmiştir .
Yeterli miktarda alım (AI)
| Yaş Grubu | Yaş | Erkek (mg/gün) | Kadın(mg/gün) |
|---|---|---|---|
| Bebekler | 0-6 ay | 1.7 | 1.7 |
| Bebekler | 7-12 ay | 1.8 | 1.8 |
| Çocuklar | 1-3 yaş | 2 | 2 |
| Çocuklar | 4-8 yaş | 3 | 3 |
| Çocuklar | 9-13 yaş | 4 | 4 |
| Ergenler | 14-18 yaş | 5 | 5 |
| Erişkinler | 19 yaş ve üstü | 5 | 5 |
| Gebelik | tüm yaşlar | – | 6 |
| Emzirme | tüm yaşlar | – | 7 |
Genellikle bu miktarlar günlük besinlerle fazlası ile karşılanır.
Günlük 10-20 gr gibi çok yüksek dozlarda alınması ile ishal ve su kaybı oluşabilir.
Yararlanılan Kaynaklar:
-
Pantothenic Acid, MedlinePlus Erişim Tarihi:22.03.2018
- Pantothenic Acid, Oregon State University Erişim Tarihi:22.03.2018
