UZM.DR. M. ZEKİ ABA
Haemophilus İnfluenza, gram (-), hareketsiz, sporsuz, çok şekilli bir koko basildir. Üretilmesi zordur ve besi ortamında sıcağa dayanıklı F.V ve F.X a gereksinimi vardır. Kapsüllü ve kapsülsüz şekilleri vardır. Kapsüllü şekiller, kapsül polisakkaritlerine göre:a dan f e kadar isimlendirilir.
5 yaşına kadar ,çocuklarda enfeksiyona yol açan: %95 kapsüllü b tipi H.İnfluenza dır. Kapsülsüz şekiller çocuklar da orta kulak iltihabı ve sinüsitlere yol açabilir.
EPİDEMİYOLOJİSİ:
H.İnfluenza genellikle endemiktir.Ama yuvalarda ve kronik hastaların tedavi edildiği merkezler de salgınlar yapar. Mart-mayıs ve Ekim-kasım aylarında daha sıktır. H.İnfluenza menenjiti görülmesinden 30 gün sonra ,ev içi temasındaki risk 6 yaş altında,genel populasyondan 585 defa daha fazladır.(1)Bu da bize hasta çocukların, kardeşlerinin ve aile bireylerinin korunması gerektiğini gösterir.
PATOJENEZ
Bakteri solunum yolundan organizmaya girer,nasofarenkse yerleşir ve çoğalır,kan yoluyla vücuda yayılır. Doğumsal veya cerrahi dalak yokluğunda ve Orak hücreli anemi hastalığında ciddi H.İnfluenza hastalığı riski vardır.Bunlarda korunma daha da önemlidir.
H.İNFLUENZA B NİN YOL AÇTIĞI HASTALIKLAR:
5 yaşından küçüklerde H.İnfluenza b ciddi hastalıklara yol açar.Bu hastalıklar:
1-Pürulan Menejit:
H.İnfluenza b nin yol açtığı en önemli hastalıktır.5yaş altında bu etkene rastlama olasılığı ABD de %81,Danimarka da %64,İsveçte %54 dür(2)
Hastalık ciddi komplikasyonlara yol açabilir ve en önemlisi çift taraflı sağırlıktır. Menejit görülen çocukların kardeşleri , aile bireyleri ve arkadaşları da korunmalıdır.
2-Akut Epiglotit:
%67 Oranında H.İnfluenza b ile oluşmaktadır. Ateş,yutma güçlüğü,toksik görünüm, solunum zorluğu vardır ağızdan salya akar,ses boğuktur ve tedavi adilmezse ölümle sonuçlanır.
3-Zatürre(Pnömoni) %16-21
4-Sellülitis %13-14
5-Sepsis %10
6-Septik artrit %6
TEDAVİSİ:
H.İnfluenza enfeksiyonlarında Ampicilline ilk seçilecek ilaçtır.Penisilinaz oluşturduğu için Chloramphenicol de eklenebilir.
Dirençli olgular da Cefuroxim,cephotaxim,ceftriaxon gibi 3.kuşak sefalosporinler kullanılır.
Aile içi korunma da rifampicin 20 mg/kg (max.600mg) tek doz aç karnına verilmelidir.
TAŞIYICILIK:
Yurdumuz da %52 oranında taşıyıcılık bulunmuştur (2)
KORUNMA YOLLARI:
Görüldüğü gibi H.İnfluenza b adlı etken, 5 yaş altında ciddi enfeksiyonlara yol açmaktadır.
Özellikle bu hastalıklar, 7-9 aylık çocuklar da daha sık görülmektedir.Bu nedenle çocuklara bu hastalığa karşı korunma sağlayan H.İnfluenza b aşısı (HİB aşısı)yapılmalıdır.
Aşı takvimi:
•İlk altı ayda :2-4-6 aylarda;
• 6ay-1yaş arasında ise 7.ve 8.aylar da;
• 1yaşından sonra ise: 1tane yapılmalıdır.
•Son aşıdan 1 yıl sonra ise 1 hatırlatma(rapel) aşı yapılmalıdır.
Koruyuculuk:3 aşıdan sonra: %90,rapelden sonra ise: %100 dür.
Tüm aşılarda olduğu gibi aşı sağlıklı çocuklara yapılmalıdır.
AŞININ YAN ETKİLERİ:
-Lokal reaksiyonlar:aşı yerinde kızarma,şişme.%15
-Hafif derece de(38C)ateş
-Nadiren lenfadenopati,aşırı duyarlık ve konvülziyon, Yarar-zarar tartışması yapılırsa bu aşı 5 yaşından evvel mutlaka yapılmalıdır.Bu aşıyı ilk uygulayan ülke olan İsveç,Fransa da H.İnfluenza menenjiti görülmemektedir.
KAYNAKLAR:
1-Yalçınkaya,Ş,Altınkaya,N. Çocukta Enfeksiyon Hastalıkları.1993.Logos Yayıncılık.İst.
2-Akçakaya,N.ve ark.Aşı Bilgisi. bağışıklama Kitabı.Cerrahpaşa Tıp.Fak.İst.1988
3-Ajjan,N.Çeviri:Pekus.M.Bağışıklama kitabı.Pastuer Merieux
4-Steel,R,W. Pediatric İnfectiosus Disease 1995
5-Berhrman and V.Nelson texbook of pediatrics 1995
6-Neyzi.O,Ertuğrul.T.Pediatri 1989 Nobel Kitabevi İst.
