Obezite; gıda alımı ile enerji sarfı arasındaki dengenin bozulması ile vücutta yağ dokusunun oranının artması sonucu ortaya çıkan tablodur. Her yaşta görülmekle beraber orta yaşta ve kadınlarda erkeklere oranla daha sıktır. Bunun en önemli nedeni gebelik ve doğumlardır. Kuşkusuz kadınların daha kolay kilo almalarının bir nedeni de östrojenin yağ dokusunu arttırıcı etkisidir. Aslında yağ dokusu vücudun en garantili enerji deposudur. Diğer enerji deposu olan glikojen, ancak saatlerle belirlenen sürede organizmaya yetebildiği halde, yağ günlerce vücudun enerji ihtiyacını karşılayabiliyor. Bu kadar önemli bir madde artık istenmiyor. Niçin? Çünkü ispatlanmış ki şişmanlar zayıflardan çok daha kısa yaşayabiliyorlar. Bu nedenle obezitenin tedavisi zorunlu, sosyal ve psikolojik sorunlara yol açan, ömrü kısaltan bir HASTALIK olduğu bilinmelidir
İnsanlarda ağırlık kazanmak, kaybetmekten çok daha kolaydır. Tokluk yada doyma haz veren bir durum, açlık ise tatmin edilmediği zaman azap veren bir duygudur. İştah ise açlık duygusu ile doyma duygusu arasındaki dengeden ve kişinin alışkanlıklarından doğar. Genellikle kişinin sağlıklı olduğunu kendine de hissettiren, yemek yemeyi zevkli bir hale getiren hoş bir duygudur.
Şişmanlık Tipleri
Yaşa göre:
a- Hiperplazik tip. Çocokluk yaşlarında başlar ve yağ hücrelerinin sayıca çok olması ile karakterizedir.
b- Hipertrofik tip. Erişkin yaşta başlar ve yağ hücrelerinin sayıca çoğalmayıp sadece büyümeleri ile karakterizedir.
Yağ birikim lokalizasyonuna göre:
Yang tip. Android tip ya da erkek tipi yağlanma. Yağlar karın ve göğüs bölgesinde birikmiştir.
Yin tip. Gynoid tip yağlanma. Yağlar kalça ve uylukta birikmiştir.
Şişmanlığın Ölçümü
Birçok ölçüm metodu mevcuttur. Ancak tüm dünyada kabul edileni Vücut Kütle İndeksidir (BMI).
| BMI= | Vücut Ağırlığı (kg)____ |
| Boy uzunluğunun karesi |
Hafif derecede obezite: BMI; 25 30 arası
Orta derecede obezite: BMI; 30-40 arası
İleri derecede obezite: BMI; 40 üstü.
Obezite Risk ve Komplikasyonları
Psikolojik bozukluklar ve toplumsal uyumsuzluklar
Solunum sıkıntısı ve hastalıkları . Alveoler hipoventilasyon sonucu CO2 artar, pickwick sendromu ve sekonder polisitemi gelişebilir.
Kalp ve damar hastalıkları. Yüksek tansiyon, ateroskleroz, kalp fonksiyon bozuklukları gelişebilir.
Endokrin ve metabolik hastalıklar. Tip 2 Diabet oluşumu.
Mekanik güçlükler. İskelet ve kaslara ek yük biner, kalça artrozları, varisler, fıtıklar daha kolay oluşabilir.
Safra taşı ve taş komplikasyonları.
Riskli ve zor doğum.
Kazalar. Ev-iş kazaları ve trafik kazalarına daha çok neden olurlar.
Tedavi
Şişmanlıktan kurtulmak bir sabır işidir ve yeni bir yaşam alışkanlığı kazanmayı gerektirir. Genel olarak hastaneye yatmadan uygulanan bir zayıflama diyetinde amaç ayda 4 kg. civarında kilo verdirmektir. Bunu sağlamak için günde 1000-1200 Kal. içeren bir diyet uygulanmalıdır. Kısa sürede başarı sağlamaya yönelik diyetleri uygulayanlar genellikle kilo verdiklerini fakat bir süre sonra eski hallerine döndüklerini göreceklerdir. Bu nedenle sağlıklı zayıflamada kesinlikle formül diyetlerin ve ilaçların yeri yoktur. Zayıflama programlarının temel ilkesi dengeli ve sağlıklı bir beslenme programı ve düzenli harekettir.
Akupunkturun önemi: Öncelikle beyinde, hipotalamusta bulunan iştah merkezini kontrol altına alarak kişinin açlıkla mücadele etmeden aşırı yeme isteği azaltılır, fiziksel ve zihinsel aktivitede azalma olmadan çok rahat diyet yapılır. Midede yanma, ekşime ve kazınmayı önler. Metabolizmayı düzenler. Aşırı stres ve sinirliliği önler. Bedeni bir bütün olarak ele aldığımız için varolan emosyonel ve hormonal rahatsızlıklar ve diğer semptomlar da ortadan kalkar.
İdeal kiloya indikten sonra bunu korumak daha da önemlidir. Bunun için günlük beslenmenizin üç öğün olmasına dikkat edin, öğün atlamayın, yemeklerinizi yavaş yiyin ve iyi çiğneyin, yerken başka bir şey yapmayın, alkol kullanmayın, daha fazla sebze ve meyve yemeye özen gösterin, ızgara ve fırın yemeklerini tercih edin, bol su için, günde 8 saatten fazla uyumayın ve duygusal sorunlarınız olduğunda bir uğraş bulmaya özen gösterin, yalnızlık duygusunu yeme ile bastırma yoluna gitmeyin.
