SORU: Kum ve çimento tozları ile dolu bir ortamda sağlıklı bir çalışma nasıl olur. Nasıl bir maske (solunum için) ile iyi bir korunma ve rahat çalışma sağlanabilir.
Coşkun Güner
CEVAP:
Sayın Coşkun Güner,
Çakıl ve çimento ile çalışılan işyerlerinde temel sorun toz ile mücadeledir.
Burada sağlık etkileri açısından çakıl ve çimento tozunu birbirinden ayrı incelemek gereklidir.
Çakıl ve kum tozu:
Çakılların kırılmasından ve birbirlerine sürtmesinden dolayı toz oluşur. Genellikle tünel yapımında, kömür ve diğer maden ocaklarının açılmasında, taş ocaklarında ve benzeri yerlerde görülür. Temel maddesi Silisyum Dioksit (SiO2) dir. 0,5-5 mikron büyüklüğündeki silis tozları akciğere ulaşabilen tozlar olup Pnömokonyoz adı verilen ağır akciğer hastalığına neden olur.
Hastalığa etki eden faktörler olarak ortamda bulunan tozun miktarı, maruz kalınan süre sayılabilir.
Silisli tozların meydana getirdiği hastalığa iş sağlığında “Silikozis” adı verilir.
Türkiye’de SSK Meslek Hastalıkları listesinde “silikozis “ yer almaktadır.
Korunma tedbirleri olarak; ıslak çalışma, genel ve lokal havalandırma tavsiye edilir. Önerilen iki yöntemin başarılı olamaması durumunda geçici olarak kişisel koruyucu olarak yüz ve ağız maskeleri kullanılabilir.
Koruyucu tedbirlerin alınması, kişisel koruyucu kullanımı ve seçimi mutlaka iş sağlığı uzmanları tarafından yapılmalı ve iş sağlığı uzmanlarının denetiminde gerçekleşmelidir. Aksi takdirde yarardan çok zarar oluşabilir.
Rutin akciğer grafisi ve akciğer fonksiyon testleri ile işyeri hekiminin yaptığı periyodik ve işe giriş muayeneleri tıbbi önlemler olarak karşımıza çıkar. Sigara kullanımı silikozis” hastalığını ağırlaştıran bir faktördür.
Silisyum dioksit ve türevlerinin çalışma ortamı havasındaki değerleri ve yasal istenen koruyucu tedbirler “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği” Tüzüğü’nden bulunabilir.
Çimento Tozu:
Pnömokonyoz yapmayan ancak akciğerde biriken ve solunum yollarında tahriş meydana getiren tozlardır.
Korunma tedbirleri olarak silisyum dioksit tozlarında önerilen yöntemler geçerlidir.
