Dünya nüfusu yaşlandıkça bunama ve diğer bilişsel bozukluk türleri ile yaşayan insanların sayısı artmaya devam ediyor. Yaşa bağlı bilişsel gerilemeyi önlemek veya yavaşlatmak için güvenli ve uygun maliyetli müdahalelere büyük ölçüde ihtiyaç vardır.
Son araştırmalar, işitme kaybının, yaşlı yetişkinlerde demans riskini artırabileceğini göstermektedir. İşte işitme kaybı ve demans arasındaki olası ilişkiyi açıklayan bazı noktalar:
Sosyal İzolasyon ve Bilişsel Uyarı:
İşitme kaybı yaşayan bireyler, iletişim zorlukları nedeniyle sosyal etkileşimlerini azaltabilirler. Bu durum, sosyal izolasyona ve azalmış bilişsel uyarıya yol açabilir. Sosyal izolasyon ve azalan bilişsel uyarı, demans riskini artırabilir.
Beyin Aktivitesi ve Plastisite:
İşitme kaybı, beyindeki aktivite düzeyini etkileyebilir. İşitme yoluyla gelen uyarılar azaldığında, beyin hücrelerinin aktivitesi de değişebilir. Bu durum, beyin plastisitesini (uyum yeteneği) etkileyebilir ve demans gelişimi riskini artırabilir.
Zihinsel Yorgunluk:
İşitme kaybı yaşayan bireyler, çevrelerindeki sesleri ve konuşmaları anlamak için daha fazla çaba harcarlar. Bu durum, zihinsel yorgunluğa ve bilişsel kaynakların tükenmesine neden olabilir. Zihinsel yorgunluk, demans riskini artırabilir.
Bilişsel Rezerv ve Koruma Mekanizması:
İşitme kaybı, beyin hücrelerinin diğer görevlere odaklanmasına neden olabilir. Bu durum, bilişsel rezervi (beyin fonksiyonlarının koruma mekanizması) zayıflatabilir. Daha düşük bilişsel rezerv, demansın etkilerine karşı koruma mekanizmasını azaltabilir.
Stres ve İltihaplanma:
İşitme kaybı, bireylerde stres düzeyini artırabilir ve kronik stres iltihaplanmayı artırabilir. Kronik inflamasyon (iltihaplanma), beyin sağlığını olumsuz etkileyebilir ve demans riskini artırabilir.
Bilişsel Yük ve İşitme Cihazları:
İşitme cihazlarının kullanılması, işitme kaybı yaşayan bireylerin iletişimde daha etkin olmalarını sağlayabilir. İletişim yeteneklerinin artması, sosyal izolasyonu ve bilişsel yorgunluğu azaltabilir, bu da demans riskini azaltabilir.
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr. Frank Lin liderliğindeki NIH tarafından finanse edilen bir araştırma ekibi, 70 ila 84 yaşları arasındaki yaklaşık 1.000 yetişkinle yaptigi bir klinik deneyde lşitme cihazı alan ve almayan insanlar arasında üç yıllık bir süre boyunca bilişsel gerileme oranını karşılaştırdılar.İşitme cihazları, yüksek demans riski taşıyan yaşlı erişkinlerde bilişsel gerileme oranını üç yıllık bir süre içinde neredeyse %50 oranında azalttı. Sonuçlar 17 Temmuz 2023’te The Lancet’te yayınlandı.
Bu noktalar, işitme kaybı ve demans arasındaki karmaşık ilişkiyi açıklamaya yönelik genel bir bakış sunmaktadır. Ancak, işitme kaybının demans riskini nasıl etkilediği konusunda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. İşitme kaybı yaşayan bireylerin düzenli tıbbi kontrol ve danışmanlık alarak sağlıklarını korumaları önemlidir.
