Yaz ayları gelince seyahat planlarında bir hareketlenme başlar. Hele bir de okullar kapanınca, uzun bayram tatilleri yaklaşınca bavullar hazırlanır, gezginlere gün doğar. Yeni yerleri görmek, gezmek şüphesiz herkesin hoşuna gider. Ancak bazen yediklerimiz, içtiklerimiz yüzünden seyahat hoş olmayan anılara sebep olabilir. Özellikle uluslararası seyahatlerde yiyecek ve içecek güvenliği önemlidir.Temiz olmayan yiyecek ve su, turist ishaline ve diğer hastalıklara neden olabilir. Peki seyahatte ne yemeli, ne içmeli?
Yiyecekler
Genellikle güvenli yiyecekler:
Yüksek sıcaklık, turist ishaline neden olan mikropları öldürür. İyice pişirilen yiyecekler, sıcak servis edildiği sürece genellikle güvenlidir.
Pişirilmiş ancak sıcak veya oda sıcaklığında bekletilen açık büfe yemeklerine dikkat edin. Bunlarda kontamine olmuş olabilir.
Kuru veya paketlenmiş gıdalarda güvenlidir. Mikropların çoğunun büyümesi için nem gereklidir, bu nedenle ekmek veya patates cipsi gibi kuru yiyecekler genellikle güvenlidir. Ek olarak, konserve ton balığı veya paketlenmiş krakerler gibi fabrikada paketlenmiş yiyecekler, başka bir kişi tarafından açılmadığı ve işlenmediği sürece güvenlidir.
Riskli olabilecek yiyecekler:
Çiğ gıdalar genellikle risklidir. Çiğ meyve veya sebzeler, eğer kendiniz soyduysanız veya güvenli (şişelenmiş veya dezenfekte edilmiş) suyla yıkayabiliyorsanız güvenli olabilir.
Özellikle hijyen ve sağlık şartlarının yetersiz olduğu bölgelerde kesilmiş meyve veya sebze tabakları riskli olabilir. (Onları kesen elleri gördünüz mü? Bu ellerin temiz olduğundan emin misiniz?) Salatalar özellikle sorunludur, çünkü rendelenmiş veya ince kesilmiş sebzeler mikropların büyümesi için çok fazla yüzey alanı sunar. Ayrıca çiğ meyve veya sebzelerden yapılan taze soslar veya diğer çeşnilerden kaçının. Çiğ et veya deniz ürünleri mikrop içerebilir. Turunçgil suyu, sirke veya diğer asidik sıvılarla marine edilmiş bir çiğ deniz mahsulleri yemekleri de riskli olabilir.
Sokak yemekleri de risklidir. Gelişmekte olan ülkelerdeki sokak satıcıları, restoranlar ile aynı hijyen standartlarına sahip değildir. Bu yüzden sokak satıcılarından yiyecek almaktan mümkün olduğunca kaçının. Sokak yemeği yemeyi tercih ederseniz, diğer yiyeceklerle aynı kuralları uygulayın; Örneğin, eğer yiyecek ızgarada (sıcakta) pişiyorsa güvenli olma olasılığı daha yüksektir.
Yaban hayvanları, av hayvanları etleri yemekten kaçının. Vahşi hayvan, maymun veya kemirgenler gibi vahşi hayvan etleri Ebola veya SARS gibi hayvansal kaynaklı hastalıkların kaynağı olabilir ve bunlardan kaçınılmalıdır.
Şunları yiyebilirsiniz:
- Sıcakta pişmiş ve sıcak servis edilen yiyecekler
- Paketlenmiş yiyecekler
- Sert pişmiş yumurta
- Güvenli suyla yıkanmış veya sizin tarafınızdan soyulmuş meyve ve sebzeler
- Pastörize süt ürünleri
Şunları yemeyin:
- Yemek oda sıcaklığında servis ediliyorsa
- Sokak satıcılarından alınan yiyecekler
- Çiğ veya az pişmiş (akan) yumurta
- Çiğ veya az pişmiş et veya balık
- Yıkanmamış veya soyulmamış çiğ meyve ve sebzeler
- Taze malzemelerle yapılan çeşniler (sos gibi)
- Salatalar
- Buzlaş benzeri yiyecekler
- Pastörize edilmemiş süt ürünleri
- yabani hayvan etleri (maymunlar, yarasalar ya da diğer vahşi hayvanlar)
İçecekler
Genellikle güvenli içecekler:
Şişelenmiş veya konserve içecekler
Ağzı kapalı şişeler veya teneke kutulardaki içecekler güvenlidir. Bununla birlikte, bazı ülkelerde pek dürüst olmayan satıcılar, taklit kapaklarla şişelerde musluk suyu satabiliyorlar. Bu nedenle maden suyu, soda gibi gazlı içecekler, içindeki kabarcıklar şişenin fabrikada kapatıldığını gösterdiği için en güvenli olanıdır. Doğrudan bir kutudan içiyorsanız, ağzınıza temas etmeden önce kabın ağzını silin.
Sıcak içecekler
Sıcak kahve ya da çay sdumanı tüter şekilde geliyorsa güvenlidir. İçmeden önce soğumasını bekleyebilirsiniz, ancak sadece sıcak servis edilen kahve veya çaydan çekinmeyin. Sıcak içeceklere krema, limon gibi şeyleri eklerken dikkatli olun.
Süt
Kapalı bir şişedeki pastörize sütler güvenli olabilir, ancak çık kaplarda (sürahi gibi) oda sıcaklığında tutulmuş süte dikkat edin. Buna kahve veya çayın içine koyduğunuz krema da dahildir. Hamile olan veya bağışıklık sistemini zayıflamış kişiler, pastörize edilmemiş sütlerden veya diğer süt ürünlerinden (peynir, yoğurt) uzak durmalıdır.
Alkol
Birçok alkollü içeceğin alkol içeriği mikropları öldürmek için yeterlidir. Bununla birlikte, alkole karıştırılan diğer içerikler ve buz konusunda dikkatli olun. Bira ve şarabın alkol içeriği muhtemelen mikropları öldürmek için yeterince yüksek değildir, bu sebeple bu içecekleri kapalı bir şişeden veya kutudan içmeniz daha güvenli olacaktır.
Riskli olabilecek içecekler:
Gelişmekte olan ülkelerin çoğunda, şehirlerde bile musluk suyu güvenli olmayabilir.Bu sular içilmemeli, duş alırken veya diş fırçalarken su yutulmamalıdır. Bazı bölgelerde, dişlerin şişelenmiş suyla fırçalanması tavsiye edilir.
Musluk suyunun güvensiz olduğu ülkelerde buzdan da kaçınılmalıdır. Musluk suyu ile yapılmış olabilir.
Taze sıkılmış meyve suları da güvensiz olabilir. Eğer meyveyi güvenli suyla yıkadıysanız ve suyunu sıktıysanız içebilirsiniz. Ancak bilinmeyen ellerle sıkılan ve yıkanan meyve suyu riskli olabilir. Aynı şey, taze sıkılmış meyve suyundan yapılan buz ve diğer ikramlar için de geçerlidir.
Şunları içebilirsiniz:
- Şişelenmiş ve ağzı kapalı su, gazlı içecekler veya spor içecekleri (gazlı içecejkler daha güvenlidir)
- Dezenfekte edilmiş su (kaynatılmış, filtrelenmiş, işlenmiş)
- Şişelenmiş veya dezenfekte su ile yapılan buz
- Sıcak kahve veya çay
- Pastörize süt
Şunları içmeyin:
- Musluk veya kuyu suyu
- Musluk veya kuyu suyu ile yapılan buz
- Musluk veya kuyu suyuyla yapılan içecekler (sulandırılmış meyve suyu gibi)
- Pastörize edilmemiş süt
Kaynak:
Food and Water Safety CDC Erişim: 14.06.2018 01:50
