Mammografi memedeki olağandışı gelişmeleri saptamaya ve kötü huylu tümörler erken tanı koymaya yarayan bir yöntemdir. Dünyadaki 14 kadından birinin meme kanseri olduğunu ve bunların da üçte birinin bu hastalıktan öldüğünü düşünürsek erken tanının önemini daha iyi anlarız. Kendikendine meme muayenesi, klinik meme muayenesi gibi mammografide erken tanıda önemli bir rol oynamaktadır.
Mammografi Nedir?
Mammografi memenin doğrudan X ışınları ile incelenmesidir. İnceleme için hasta mammograf denilen röntgen aletinin önüne oturtulur. Meme X ışınına duyarlı bir levha üzerine yerleştirilerek sıkıştırılır.
Her iki göğüsten de ayrı ayrı açılar değiştirilerek filmler alınır. Mammografi cihazları diğer röntgen cihazlarından daha farklı şekilde tasarlanmışlardır ve X ışınlarının zararlı etkileri en aza indirgenmiştir. Mammografi yağ içeriği fazla olan memelerde daha iyi sonuç verir. Emzirmemiş genç bayanlarda, emzirme döneminde ve gebelikte yağ oranı azaldığı için küçük kitlelerin ayırt edilmesi güçleşmektedir.
Ne zaman Uygulanmalıdır?
Hiç bir belirtisi olmayan kadınlarda :
40 yaşında ilk mammogram. (ailesinde kanser hikayesi olanlarda daha erken uygulanabilir.)
40-50 yaş arasında bir-iki yılda bir kez (doktor önerisiyle)
50 yaşın üstünde yılda bir kez uygulanmalıdır.
(Amerikan Kanser Derneği’nin önerdiği takvimdir)
Ayrıca memede kitle, göğüs ucunda çekilme, memede biçim bozukluğu, meme derisinde kalınlaşma ve kızarıklık, meme başında yamukluk gibi belirtiler oluştuğunda uygulanmalıdır. Bazen mammogramdan sonra ultrasonografi de gerekebilir.
Güvenilirlik: Meme kanseri tanısında en güvenilir inceleme yöntemidir. Güvenilirlik oranı tek başına uygulanırsa % 90, klinik muayene ile birlikte uygulanırsa % 95 kadardır. Emin olunamayan durumlarda daha ileri tanı tetkikleri kullanılır.
Unutmayın kanserde erken tanı hayat kurtarır. Bu tetkik de meme kanserlerinde erken tanı yöntemlerinden biri olabilir.
HAZIRLIK
Mammografi yaptırmak için küçük bir hazırlık yeterlidir
Daha önce mammografi yaptırdıysanız bunu mutlaka yanınızda götürün ve doktorunuza gösterin
Mammografi yaptıracağınız gün parfüm, pudra vs kullanmayın. Bunlardaki bazı radyoopak partiküller değerlenmede yanılmaya sebep olabilir
Kafein alınımı meme dokusunu hassaslaştırabilir. Bu sebeple bir kaç gün önceden kafein alımını sınırlamakta fayda vardır.
En uygun zaman adetten bir hafta sonrasıdır.
Herhangi bir belirtiniz varsa veya kendi kendinize yaptığınız meme muayenesinde herhangi bir şüpheniz varsa mutlaka doktorunuza söyleyiniz.
Daha önceden geçirdiğiniz meme ile ilgili hastalığınız varsa mutlaka doktorunuza söyleyiniz.
Rahat edebilmeniz açısından çift parçalı (Örn: gömlek ve pantolon) giyiniz.
