Hemolitik aneminin tanısı tıbbi ve ailesel geçmişi içeren ayrıntılı bir öykü, muayene bulguları ve tetkikler sonucu konur.
Birinci basamak hekimleri, hematologlar bazen genetik danışmanları tanıda aşama aşama yardımcı olabilirler.
Tıbbi Öykü ve aile geçmişi, geçirilen hastalıklar,kullanılan ilaçlar, kimyasallara maruz kalınıp kalınmadığı, bir tıbbi cihaz kullanılıp kullanılmadığı ayrıntılı olarak araştırılır.
Fizik Muayene de sarılık olup olmadığı, kalp atımları, solunum muayenesi, dalak muayenesi ve iç kanama olup olmadığını anlamak için gerekli pelvik ve rektal muayeneler yapılabilir.
Tıbbi tetkikler :
Tanının desteklenmesi ve hastalığın nedenin ve ağırlığının araştırılması için bir takım tetkikler yapılabilir:
Tam Kan Sayımı
Genellikle hemolitik aneminin tanısı için ilk yapılan tetkik hemogram da denilen tam kan sayımıdır. Hemogramda hemoglobin ve hematokrit değerleri ölçülür.Hemoglobinin veya hemotokritin düşük olması anemi belirtisidir.
Hemogramda ayrıca kandaki alyuvarların, akyuvarların ve plateletlerin (trombositlerin) sayısına da bakılır. Alyuvarların ortalama korpüsküler hacmi (büyüklüğü ) (MCV) aneminin sebebi hakkında bir ipucu verebilir.
Diğer Kan Testleri
Hemogram sonucu anemiyi destekliyorsa diğer bazı testleri de yapmak gerekebilir.
Retikülosit sayımı:
Kandaki genç alyuvarların sayımının yapıldığı bu testte kemik iliğinin doğru hızda alyuvar üretip üretmediği araştırılır.Hemolitik anemilerde hızla yıkılan kırmızı kan hücrelerini yerine koymak için kemik iliği normalden fazla çalışır ve testlerde retikülosit sayısı artar.
Periferik yayma:
Bazı tip hemolitik anemilerde alyuvarların şekilleri değişir ve bu mikroskopla tesbit edilir.
Coombs testi (antiglobulin testi veya AGT):
Hemolitik anemilerde alyuvarları yok etmeye yönelik antikorların (proteinler) oluşup oluşmadığını gösteren testtir.
Haptoglobin, bilirubin ve diğer karaciğer fonksiyon testleri:
Hemolitik anemilerde yıkıma uğrayan alyuvarlar kana hemoglobin salarlar. Hemoglobin, haptoglobin adı verilen kimyasala bağlanır. Kanda haptoglobin düzeylerinin düşük olması hemolitik anemi belirtilerinden biridir.
Hemoglobin yıkıldığında bilirubin ortaya çıkar. Kanda yüksek seviyelerdeki bilirubin, hemolitik aneminin bir belirtisi olabilir. Bazı karaciğer ve safra kesesi hastalıklarında da bilirubin yüksek düzeylerde olabilir. Yüksek bilirubin düzeylerinin sebebinin anlaşılabilmesi için karaciğer fonksiyon testleri yaptırmak gerekebilir.
Hemoglobin elektroforezi:
Kandaki farklı tip hemoglobinlere bakılan bu test anemi türünün belirlenmesinde yardımcı olur.
Paroksismal nokturnal hemoglobinüri (PNH) testleri:
PNH testlerinde protein eksikliği olan alyuvarlar belirlenebilir.
Osmotik frajilite testi:
özellikle herediter sferositoz tanısı koymak için normalden daha kırılgan (frajil)olan alyuvarların araştırıldığı bir testtir.
Glikoz 6-fosfat dehidrojenaz (G6PD) eksikliği testleri:
G6PD eksikliğinde kandaki G6PD enzimine bakılır.
Kemik İliği Testleri
Kemik iliğinin sağlıklı olup olmadığını ve yeterli kan hücresi üretip üretmediğini gösteren testlerdir.Aspirasyon ve biyopsi olmak üzere iki türlü kemik iliği testi vardır:
Kemik iliği aspirasyonunda enjektörle kemik iliğinden az bir miktar sıvı çekilerek mikroskopta incelenir ve bozuk hücreler araştırılır.
Kemik iliği biyopsisinde ise bir iğne ile kemik iliğinden alınan küçük bir miktar doku kemik iliğindeki hücrelerin tiplerinin ve sayısının belirlenmesi amacıyla incelenir.
Kan testleri hemolitik aneminin sebebini gösteriyorsa, kemik iliği testlerine ihtiyaç olmayabilir.
Diğer Anemi Nedenlerini Araştırmak için Yapılan Testler
Böbrek yetmezliği,kurşun zehirlenmesi, vitamin veya demir eksikliği gibi aneminin diğer nedenlerine yönelik testlerin de yapılması gerekebilir
Yararlanılan Kaynaklar:
