Bordetella pertussis adı verilen bir tür bakterinin neden olduğu boğmaca çok bulaşıcı bir solunum yolu hastalığı. Her yaştan insanı etkileyebiliyor, ancak bir yaşından küçük bebekler için çok ciddi, hatta ölümcül olabiliyor. Hastalıktan korunmanın en etkili yolu aşılama. Bebeklerde rutin aşı takviminde ilk aşı 2. ayın sonunda yapılıyor. Daha sonra ise 4.ve 6. ayın sonlarında birer doz daha ve 18.ayın sonunda rapel yapılıyor. Bu durumda bebek doğumundan aşılama sonucu yeterli antikor oluşumuna kadar geçen süre içerisinde boğmaca enfeksiyonuna açık kalıyor. Aslında boğmacanın hayati tehlike yarattığı dönemlerde tam bu aylar. Boğmacaya yakalanan 1 yaşından küçük bebeklerin yaklaşık yarısı hastanede tedavi olma ihtiyacı duyuyor. Bebek ne kadar küçükse hastane tedavisine ihtiyacı o kadar artıyor. İstatiksel olarak boğmaca tanısı ile hastanede tedavi edilen bebeklerin 100 tanesinden biri ölüyor. Bunu önlemenin en etkili yolu ise anne adaylarının gebelikte boğmaca aşısı yaptırması.
Gebeliğin 3. trimestirinde boğmaca aşısı
Son yıllarda birçok ülkede kadınlara gebeliğin 3. trimestirinde boğmaca aşısı yaptırması önerilmektedir. 2 farklı boğmaca aşısı vardır. Her iki aşıda da boğmaca, tetanoz ve difteri ile biraradadır, ancak farklı yaş grupları içindir:
- DTaP:Tetanoz-difteri-aselüler boğmaca(pertusis).7 yaş altı çocuklara uygulanır.
- Tdap:Tetanoz-difteri-aselüler boğmaca(pertusis).Ancak bu aşı daha büyük çocuklar ve yetişkinlere uygulanır.
Harflendirme sistemi ve büyük/küçük harfler aşının bileşenine ve içinde bulunan miktara işaret eder. CDC açıklaması şöyledir: “Bu kısaltmalardaki büyük harfler difteri (D) ve tetanoz (T) toksoidleri ve boğmaca (P) aşısının tam güçte dozlarına işaret eder. Küçük “d” ve “p” adolesan/yetişkin formülasyonlarında kullanılan azaltılmış dozda difteri ve boğmaca bileşenlerine işaret eder. DTaP ve Tdap içindeki “a” “aselüler” anlamına gelir.
Aşının yapılması için önerilen zaman, hamileliğinizin 27 ila 36. haftaları, tercihen bu zaman diliminin en erken dönemidir. Boğmaca aşısı yapıldıktan sonra, vücudunuz koruyucu antikorlar (hastalıklarla savaşmak için vücut tarafından üretilen proteinler) üretir. Bu antikorların bazıları doğumdan önce bebeğinize geçecektir. Bu antikorlar bebeğinize erken yaşamda boğmacaya karşı kısa süreli bir koruma sağlar. Aynı zamanda bebeğinizi, boğmaca ile birlikte gelen bazı ciddi komplikasyonlardan da koruyabilir.
Aşının Faydası
Anne aşılandıktan sonraki 2. haftada antikorlar en yüksek seviyeye ulaşır. Ancak bunların bebeğe iletilmesi zaman alır. Bu nedenle boğmaca aşısı için önerilen zaman üçüncü trimesterin erken dönemleridir.
Aşıyla oluşan boğmaca antikorlarının miktarı zamanla azalır. Bu yüzden bir kez değil, her hamilelik sırasında boğmaca aşısı yapılması önerilmektedir. Böylece, doğacak her bebeğiniz sizden en fazla sayıda koruyucu antikor alabilir ve hastalığa karşı korunabilir.
Gebelik sırasında yapılan boğmaca aşısı sayesinde bebeğiniz doğduğu anda kısa süreli korumaya sahip olacaktır. Bu erken koruma önemlidir çünkü bebeğiniz ilk boğmaca aşısını 2. ayın sonunda olacaktır. Oysa bebeğinizin, boğmacaya yakalanmak açısından büyük risk altında olduğu zaman ilk birkaç aydır. Enfeksiyon sebebiyle ciddi, yaşamı tehdit edebilecek komplikasyonların oluşması için riskin en yüksek olduğu zaman da budur. İşte bebeğin korunmasındaki bu boşluğu önlemek için en iyi yol hamilelik sırasında boğmaca aşısı olmaktır. Böylece bebeğiniz doğmadan önce korunmaya başlar. 2. aylıktan itibaren de bebek aşılanmaya başlar ve korunmada açık kalmaz.
Yapılan bir araştırma, annelerin gebeliğin 27 ila 36 haftasında Tdap aşısı yaptırmasının, 2 aylıktan küçük bebeklerde boğmacayı önleme konusunda % 85 daha etkili olduğunu göstermiştir.
Kan testleri boğmaca aşısına ihtiyacınız olup olmadığını söyleyemez.
Vücudunuzda kendinizi veya bebeğinizi boğmacaya karşı korumak için yeterli antikorunuz varsa size söyleyebilecek hiçbir kan testi yoktur. Geçmişte boğmacaya yakalanmış veya daha önce aşı almış olsanız bile, her hamilelik sırasında aşıyı almanız gerekir.
Emzirmek bebeğinize bazı koruyucu antikorları geçirebilir
Emzirerek, bebeğinize aşıya yanıt olarak yaptığınız bazı antikorları geçebilirsiniz. Hamileliğiniz sırasında boğmaca aşısı aldığınızda, anne sütünüzde, bebeğinizle en kısa zamanda paylaşabileceğiniz antikorlar olacaktır.
